Το παχύ έντερο και το ορθό είναι το τελευταίο τμήμα του γαστρεντερικού σωλήνα. Είναι το τμήμα του εντέρου που αφού έχει ολοκληρωθεί η πέψη, απορροφάται το μεγαλύτερο μέρος του νερού και σχηματίζονται και αποθηκεύονται τα κόπρανα. Ο καρκίνος του παχέος εντέρου και του ορθού είναι ο πιο συχνός καρκίνος του πεπτικού συστήματος.

Είναι γνωστό πως οι περισσότεροι καρκίνοι του παχέος εντέρου αρχίζουν ως πολύποδες. Με τον καιρό, ορισμένοι τύποι πολυπόδων – όπως ένα αδένωμα ή αδενωματώδης πολύποδας – μπορούν να μετατραπούν σε καρκίνο. Η ανίχνευση και η αφαίρεση ενός προκαρκινικού πολύποδα γίνεται με την κολονοσκόπηση μια εξέταση που πραγματοποιεί ένας έμπειρος γαστρεντερολόγος, και μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη του καρκίνου του παχέος εντέρου.

Επιπλέον, όταν εντοπιστεί νωρίς, ο καρκίνος του παχέος εντέρου μπορεί να θεραπευτεί πλήρως. Οι περισσότεροι καρκίνοι του παχέος εντέρου εμφανίζονται σε άτομα ηλικίας 50 ετών και άνω, αλλά και οι νέοι μπορούν επίσης να αναπτύξουν την ασθένεια. Ο καρκίνος του παχέος εντέρου επηρεάζει τόσο τους άνδρες όσο και τις γυναίκες και τους ανθρώπους όλων των εθνοτήτων. Περίπου το 70% των καρκίνων του παχέος εντέρου αναπτύσσεται σε άτομα που δεν έχουν οικογενειακό ιστορικό της πάθησης.

Τα άτομα που διατρέχουν τον μέσο κίνδυνο καρκίνου του παχέος εντέρου – δηλαδή δεν έχουν παράγοντες κινδύνου – πρέπει να αρχίσουν τη πρόληψη τους με κολονοσκόπηση στην ηλικία των 50 ετών, η οποία επαναλαμβάνεται, εφόσον είναι αρνητική, κάθε δέκα χρόνια.

Τα άτομα με οικογενειακό ιστορικό προχωρημένων πολυπόδων ή με οικογενειακο ιστορικο καρκινου παχεος εντερου είναι σκοπιμο να προβουν σε αρχική κολονοσκόπηση 10 έτη πριν από την ηλικία που διαγνώστηκε ο νεαρότερος πάσχων συγγενής ή στην ηλικία των 40 ετών, όποιο από τα δύο είναι νωρίτερα.

Διάγνωση

Σε πολλές περιπτώσεις, οι πολύποδες του παχέος εντέρου και οι πρώιμοι καρκίνοι μπορεί να μην προκαλέσουν συμπτώματα. Όταν εμφανίζονται σημεία και συμπτώματα καρκίνου του παχέος εντέρου, μπορεί να περιλαμβάνουν αιμορραγία του ορθού ή αίμα στα κόπρανα, αλλαγή στις συνήθειες του εντέρου, όπως η διάρροια ή η δυσκοιλιότητα, ή στενά / λεπτά κόπρανα. Ανεξήγητη κόπωση, αναιμία ή απότομη απώλεια βάρους πιθανώς να είναι συμπτώματα καρκίνου του παχέος εντέρου ή άλλης πάθησης, εγείρουν όμως υποψία για μάζες στο παχύ έντερο, και χρήζουν διερεύνησης.

Κατά τη διάρκεια της κολονοσκόπησης, μπορούμε να αφαιρέσουμε τυχόν πολύποδες και να προβούμε σε βιοψία τυχόν ύποπτων ιστών. Οι πολύποδες και άλλοι ιστοί αποστέλλονται στη συνέχεια σε παθολογοανατόμο για εξέταση υπό μικροσκόπιο, οποίος θα διαγνώσει εάν ο πολύποδας ή ο ιστός είναι καλοήθης, καρκινικός ή άλλος τύπος πάθησης.

Αξονική τομογραφία

Η αξονική τομογραφία είναι μια εξέταση κατά την οποία λαμβάνονται τρισδιάστατες εικόνες του σώματος χρησιμοποιώντας ακτινογραφίες και έναν υπολογιστή. Αυτή η εξέταση μας δίνει τη δυνατότητα να δούμε το σύνολο του παχέος εντέρου, το ορθό, άλλες περιοχές της κοιλίας και της λεκάνης αλλά και το θώρακα. Για ασθενείς που έχουν διαγνωστεί με καρκίνο του παχέος εντέρου, μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί η αξονική τομογραφία για να διαπιστωθεί αν ο καρκίνος έχει εξαπλωθεί ή αν έχει ανταποκριθεί στη θεραπεία.

Θεραπεία:

Σχεδόν πάντα οι άρρωστοι με καρκίνο του παχέος εντέρου χρειάζονται κολεκτομη – χειρουργική αφαίρεση τμήματος (ή ολοκλήρου) του παχέος εντέρου, σε συνδυασμό με συμπληρωματική θεραπεία με φάρμακα (χημειοθεραπεία / ανοσοθεραπεία κ.α.). Ενίοτε χρησιμοποιείται και η ακτινοθεραπεία, ιδιαίτερα για ασθενείς με καρκίνο του Ορθού. Η απόφαση για το αν θα γίνει πρώτα η κολεκτομή ή πρώτα η συμπληρωματική θεραπεία εξατομικεύεται στη νόσο (ανατομική τοποθεσία, βιολογική συμπεριφορά κ.α.) αλλά και στις ανάγκες του κάθε αρρώστου.

Χειρουργικές επεμβάσεις

Ο τύπος της χειρουργικής επέμβασης εξαρτάται από την θέση του καρκίνου στο εσωτερικό του παχέος εντέρου ή του ορθού, πόσο μακριά έχει εξαπλωθεί ή πόσο προχωρημένη είναι η νόσος. Για τον καρκίνο που έχει εξαπλωθεί πέρα ​​από τον πολύποδα και στο τοίχωμα του παχέος εντέρου, εκτελείται μερική κολεκτομή, στην οποία αφαιρείται το καρκινικό τμήμα του παχέος εντέρου μαζί με ένα τμήμα υγιή ιστού.  Αφού αφαιρεθεί το τμήμα του παχέος εντέρου, επανασυνδέονται τα υγιή τμήματα του εντέρου για να αποκαταστήσουν την συνέχεια του πεπτικού συστήματος.

Κολοστομία

Σε ορισμένες σπάνιες περιπτώσεις, οι ασθενείς που υπόκεινται σε  κολεκτομή χρειάζονται κολοστομία, μια διαδικασία στην οποία δημιουργείται ένα άνοιγμα στο πρόσθιο τμήμα της κοιλιάς, που ονομάζεται στομία. Η στομία συνδέεται με το τέλος του παχέος ή λεπτού εντέρου και επιτρέπει τα κόπρανα να εξέλθουν από το σώμα. Η κολοστομία είναι σχεδόν πάντα προσωρινή.

Ελάχιστα επεμβατική ή Λαπαροσκοπική Χειρουργική

Οι περισσότεροι όγκοι του παχέος εντέρου και του ορθού αφαιρούνται με ελάχιστα επεμβατικές προσεγγίσεις, οι οποίες δεν απαιτούν την μεγάλη κοιλιακή τομή ανοιχτών επεμβάσεων, και προσφέρουν ταχύτερη και ευκολότερη ανάρρωση.

Η λαπαροσκοπική χειρουργική χρησιμοποιεί 3 με 4 μικρές (5-12mm) τομές στην κοιλιακή χώρα. Μέσω αυτών τοποθετείται μια λεπτή κάμερα και μακρά, λεπτά  χειρουργικά εργαλεία για να εκτελεσθεί η επέμβαση. Η λαπαροσκοπική επέμβαση έχει τα ιδιά ογκολογικά αποτελέσματα σε σχέση με την κλασσική ανοιχτή τεχνική. Μάλιστα ο λεμφαδενικός καθαρισμός είναι καλύτερος με τη λαπαροσκοπική τεχνική αφού η ποιότητα της υπο μεγέθυνση (Χ5) εικόνας που παρακολουθεί ο χειρουργός στο μόνιτορ είναι υψηλότατης ευκρίνειας.

Η λαπαροσκοπική κολεκτομή σπάνια κρατάει περισσότερες από 2-3 ώρες. Συγχρόνως, μειώνει το χρόνο νοσηλείας σε λιγότερο από μισό, συχνά 2 ή 3 νύχτες. Η πλήρης ανάρρωση ολοκληρώνεται σε 2-3 εβδομάδες, με σαφώς λιγότερο πόνο και δυσχέρεια κινήσεως μετεγχειρητικά, συγκριτικά με 1-2 μήνες σε ασθενείς που υποβάλλονται σε κολεκτομή με την ανοιχτή τεχνική. Για τους λογούς αυτούς σπάνια πλέον και μόνο σε ειδικές περιπτώσεις διενεργείται ανοιχτή κολεκτομη.